Dostęp do opieki psychiatrycznej finansowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia w Polsce pozostaje na krytycznie niskim poziomie.
Potwierdza to raport "Konsultacje psychiatryczne w Polsce w latach 2013-2023: finansowanie NFZ" przygotowany przez Galileo Medical na podstawie danych opublikowanych przez NFZ. Przedstawione dane jasno wskazują na zaniedbanie tego kluczowego obszaru zdrowia przez publicznego płatnika przez ostatnie 10 lat.
Niedostateczne finansowanie konsultacji psychiatrycznych
Wydatki NFZ na konsultacje psychiatryczne w 2023 roku wyniosły zaledwie około 300 milionów złotych.
To kwota zupełnie nieadekwatna do ogromnych potrzeb Polaków w zakresie opieki psychiatrycznej, zwłaszcza po doświadczeniach pandemii COVID-19, która znacząco pogłębiła problemy ze zdrowiem psychicznym.
Co gorsza, wzrost finansowania w ostatnich latach był wolniejszy niż ogólny wzrost wydatków NFZ na usługi medyczne, dlatego też większość Polaków szuka pomocy w ramach prywatnego rynku usług medycznych.
Ograniczony dostęp do wizyt
Konsekwencje niedofinansowania są bardzo widoczne. Liczba konsultacji psychiatrycznych w ramach NFZ w 2023 roku wyniosła około 4,3 miliona, co jest gorszym wynikiem niż w latach 2013-2017.
Trend wzrostowy jest widoczny od 2021 roku, ale jego tempo jest powolne - roczna stopa wzrostu na poziomie 2.9% p.a.
Liczba pacjentów korzystających z konsultacji psychiatrycznych w ramach NFZ w 2023 roku wyniosła zaledwie 1,26 miliona osób, mniej niż w 2015 i 2016 roku.
Czas oczekiwania na wizytę może sięgać nawet 12 miesięcy, w zależności od województwa i specjalizacji lekarza (psychiatria dziecięca). To niczym wyrok dla pacjentów, którzy zmagają się z depresją, lękiem czy innymi zaburzeniami psychicznymi
Niskie stawki refundacji
Niskie stawki refundacji to kolejny gwóźdź to trumny publicznej opieki psychiatrycznej. Średnia wartość refundacji NFZ za jedną konsultację psychiatryczną w 2023 roku wyniosła około 70 złotych.
Mimo relatywnie znacznego wzrostu stawki w dwóch ostatnich latach, to kwota ta i tak jest znacznie niższa od stawek na rynku prywatnym, wahających się od 250 do nawet 600 złotych za godzinę.
Nic dziwnego, że specjaliści, których jest zdecydowanie za mało, odwracają się od publicznego systemu, szukając lepszych warunków pracy i wynagrodzenia w sektorze prywatnym.
Rosnący popyt na usługi psychiatryczne
Duże braki opieki psychiatrycznej w publicznym systemie idą w parze z rosnącym popytem na te usługi wśród Polaków. Kluczowe trendy napędzające ten popyt to:
- Wzrost częstości występowania zaburzeń psychicznych, w tym depresji i lęku, po doświadczeniach pandemii COVID-19
- Rosnąca świadomość społeczna na temat zdrowia psychicznego i potrzeby korzystania z profesjonalnej pomocy
- Starzenie się społeczeństwa i zwiększona zapadalność na choroby neurodegeneracyjne, takie jak choroba Alzheimera
- Większa otwartość na leczenie zaburzeń psychicznych wśród młodszych pokoleń
- Wzrost stresu i wypalenia zawodowego w społeczeństwie
Pilna potrzeba reform
Raport "Konsultacje psychiatryczne w Polsce w latach 2013-2023: finansowanie NFZ" przedstawia alarmujący obraz dostępu do opieki psychiatrycznej w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia.
Niskie nakłady finansowe, ograniczona liczba wizyt, długi czas oczekiwania oraz nieadekwatne stawki refundacji powodują, że większość Polaków zmuszonych jest korzystać z usług prywatnych.
Pomimo nieznacznej poprawy w ostatnich latach, sytuacja pozostaje dalece niezadowalająca, a przeprowadzone reformy nie przyniosły jeszcze oczekiwanych rezultatów.
Pilne zwiększenie finansowania i skuteczne reformy systemu opieki psychiatrycznej są niezbędne, aby zapewnić Polakom odpowiedni dostęp do tych kluczowych usług zdrowotnych.
Raport, zawierający wyżej przedstawione dane oraz metodologię mogą Państwo pobrać tutaj: pobierz raport.
