Fizjoterapia anorektalna Warszawa

Fizjoterapia anorektalna to rodzaj specjalistycznej rehabilitacji, która zajmuje się terapią zaburzeń funkcjonowania odbytnicy i odbytu takich jak:
‍

• nietrzymanie gazów i stolca, 
• zaparcia,
• ból odbytu i okolic miednicy.
  ‍

Dolegliwości mogą towarzyszyć kobietom po porodzie naturalnym, osobom po operacjach proktologicznych lub pacjentom, którzy mają nieprawidłowe nawyki toaletowe. Nietrzymanie stolca może wystąpić również u dzieci i często jest powiązane z problemami emocjonalnymi.
‍

Rozumiemy, że dla wielu osób objawy anorektalne są powodem do wstydu. W Galileo Medical stworzyliśmy przestrzeń, aby każdy, kto ich doświadcza – czuł komfort i swobodę dzieleniu się nimi z fizjoterapeutami i psychologami. W naszej klinice fizjoterapia opiera się na ćwiczeniach mięśni dna miednicy, biofeedback’u, elektrostymulacji oraz manualnych technikach terapeutycznych per rectum. Dzięki niej pacjenci z dysfunkcjami anorektalnymi chętniej wychodzą z domu, spotykają się z bliskimi i z nadzieją myślą o powrocie do pracy, ponieważ nie obawiają się wystąpienia krępujących incydentów. 
‍

Odbytnica to ostatni fragment jelita grubego o długości 12-15 cm, który znajduje się przed odbytem. Jej główną funkcją jest tymczasowe przechowywanie kału przed wydaleniem. Ściany odbytnicy są elastyczne i dostosowują się do ilości kału.
‍

Odbyt to końcowy otwór przewodu pokarmowego. Składa się z dwóch części: kanału odbytu (długości około 4 cm) i otworu odbytowego. Jest otoczony mięśniami zwieraczami zewnętrznymi i wewnętrznymi, które kontrolują proces defekacji poprzez zatrzymanie kału w odbytnicy do momentu świadomego rozluźnienia i wydalenia.

Do najczęstszych dysfunkcji anorektalnych należy nietrzymanie stolca lub gazów, które wynika najczęściej z rozregulowania pracy zwieraczy odbytu. W Galileo Medical w Warszawie odwiedzają nas również pacjenci z problemem utrzymujących się zaparć, a wówczas musimy dojść do tego, czy powodem jest zła dieta, stres, a może osłabione mięśnie dna miednicy. 
‍

Częstymi dysfunkcjami anorektalnymi są także bóle w okolicy krocza, odbytu i odbytnicy, zespół jelita drażliwego, wypadanie odbytnicy (rectocele) oraz hemoroidy. 
‍

Fizjoterapia anorektalna to forma wsparcia dla osób zmagających się z problemami w obrębie mięśni dna miednicy, zwłaszcza w kontekście zaburzeń wypróżniania. Z jej pomocy mogą skorzystać pacjenci:
‍

• po operacji nowotworu jelita grubego, podczas której doszło do usunięcia odbytnicy,
• w podeszłym wieku z osłabionymi zwieraczami,
• po urazach miednicy lub rdzenia kręgowego,
• którzy przez nieprawidłowe nawyki toaletowe zmagają się z zaburzeniami funkcjonowania mięśni dna miednicy,
• z przewlekłymi zaparciami spowodowanymi nieprawidłową dietą,
• chorujący na chorobę Leśniowskiego-Crohna.
  ‍

W Galileo Medical w Warszawie współpracujemy ze specjalistami doświadczonymi w fizjoterapii anorektalnej dzieci cierpiących na niekontrolowane oddawanie stolca. Opieką anorektalną otaczamy również kobiety, u których w trakcie porodu doszło do rozerwania zwieraczy lub uszkodzenia ich nerwów. Jak możemy wyczytać z badań pt. „Nietrzymanie stolca i gazów – problem wstydliwy, nieznany, niedoceniany. Znaczenie endosonografii” problemy anorektalne częściej występują u kobiet niż u mężczyzn. Na te statystyki wpływają m.in. właśnie uszkodzenia okołoporodowe oraz inna budowa anatomiczna kompleksu zwieraczy.

Fizjoterapia anorektalna – choć niezwykle skuteczna – nie jest odpowiednia dla wszystkich pacjentów. Istnieje kilka przeciwwskazań, które należy wziąć pod uwagę przed rozpoczęciem terapii. Do najważniejszych z nich należą:
‍

• ostre stany zapalne w okolicy odbytu i odbytnicy,
• aktywne krwawienie z odbytu,
• nowotwory złośliwe w aktywnej fazie,
• ostre infekcje układu moczowo-płciowego,
• ciąża wysokiego ryzyka,
• świeże rany pooperacyjne,
• choroby zakaźne przewodu pokarmowego,
• ciężkie choroby ogólnoustrojowe,
• zaburzenia krzepnięcia krwi,
  ‍

Niektóre z tych przeciwwskazań mają charakter czasowy. Po ustąpieniu ostrego stanu lub zakończeniu leczenia, pacjent może być ponownie kwalifikowany do fizjoterapii anorektalnej. 
‍

Problemy anorektalne można łagodzić dzięki połączeniu ćwiczeń, technologii i edukacji. Oto najważniejsze metody wykorzystywane w fizjoterapii odbytu i odbytnicy:
‍

• • Biofeedback
    ‍
  • To metoda, w której pacjent uczy się kontrolować mięśnie dna miednicy. Wykorzystuje się w niej sondę balonową umieszczaną w odbycie. Za pomocą wizualnych lub dźwiękowych sygnałów pochodzących z urządzenia monitorującego można zbadać aktywność mięśni. Biofeedback pozwala pacjentom zobaczyć, jak skutecznie napinają i rozluźniają mięśnie, dzięki temu uczą się je kontrolować.
    ‍
• • Elektrostymulacja mięśni
    ‍
  • Stosowana jest w przypadkach osłabionych mięśni dna miednicy. Niskonapięciowe impulsy elektryczne stymulują skurcze mięśni, pomagając je wzmocnić i poprawić ich funkcję. Ta metoda jest szczególnie przydatna u pacjentów, którzy mają trudności z samodzielnym aktywowaniem mięśni.
    ‍
• • Ćwiczenia mięśni dna miednicy
    ‍
  • Polegają na wzmacnianiu i rozluźnianiu mięśni dna miednicy. W Galileo Medical w Warszawie fizjoterapeuci łączą je z nauką prawidłowego oddychania, aby pomóc pacjentom w lepszej kontroli mięśni i obniżeniu napięcia.
    ‍
• • Terapia manualna okolicy odbytu
    ‍
  • Masaż mięśni dna miednicy oraz tkanek w okolicach odbytnicy i odbytu rozluźnia napięcia, poprawia elastyczność oraz usprawnia przepływ krwi. Terapia manualna może obejmować zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne techniki manipulacji. 
    ‍

Radosław Cylke i jego wsp. w swoim przeglądzie zwracają uwagę na to, że „Podstawą leczenia nietrzymania stolca są metody zachowawcze, a w przypadku ich nieskuteczności – zabiegi instrumentalne lub operacyjne”.
‍

Trening toaletowy, czyli jak prawidłowo się wypróżniać?
‍

Choć wypróżnianie to zupełnie naturalna czynność, wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że robi to nieprawidłowo. Złe nawyki toaletowe mogą prowadzić do napięcia mięśni dna miednicy, przewlekłych zaparć czy bólu podczas wypróżnień. Jak w takim razie się wypróżniać? Dobrą praktyką podczas korzystania z toalety jest stosowanie stołka. Mówi o tym Dariusz Straszewski – fizjoterapeuta w Galileo Medical w Warszawie:
‍

„Wykorzystanie podnóżka toaletowego to z pozoru niewielka zmiana. Jednak gdy kolana są uniesione, a miednica pochylona, to jelita układają się pod odpowiednim kątem i pracują sprawniej. W swojej pracy wielokrotnie widziałem pacjentów, którzy po wprowadzeniu tego prostego nawyku odczuwali ogromną ulgę.”
‍

W ramach edukacji zdrowotnej, która jest nieodzownym elementem terapii w Galileo Medical w Warszawie, zwracamy pacjentom uwagę na zbyt mocne parcie podczas wypróżniania, a także zbyt długie przesiadywanie na toalecie.
‍

Pierwszy nawyk powoduje nadmierne napięcie mięśni okolic odbytu i dna miednicy, stwarza ryzyko hemoroidów i wypadanie odbytu. Podczas wypróżniania pacjenci mają za zadanie się rozluźnić i oddychać, ponieważ to aktywuje autonomiczny układ nerwowy, który pobudza odbytnicę do ruchu. Z kolei wydłużający się pobyt w toalecie jest niekorzystny dla mięśni dna miednicy, które nie mają podparcia i stają się nieaktywne. Maksymalny czas, który można przeznaczyć na defekację to 15 min.

Fizjoterapia anorektalna rozpoczyna się szczegółowym wywiadem z fizjoterapeutą, podczas którego zostaniesz zapytany o sposób wypróżniania się, nawyki toaletowe, styl życia, dietę oraz przebyte operacje lub urazy. Na tym etapie mogą pojawić się pytania o wcześniejsze diagnozy. W razie potrzeby fizjoterapeuta anorektalny skieruje Cię na konsultację z innym specjalistą (na przykład proktologiem), jeśli zmagasz się z hemoroidami lub innymi schorzeniami wymagającymi oceny lekarskiej.
‍

Podczas pierwszej wizyty otrzymasz również zgodę na przeprowadzenie terapii per rectum, jeśli okaże się ona konieczna. Masz oczywiście prawo odmowy. Następnie fizjoterapeuta przeprowadza ocenę funkcjonalną mięśni dna miednicy, aby sprawdzić ich siłę oraz umiejętność napinania i rozluźniania. W Galileo Medical proktolodzy przeprowadzają również manometrię anorektalną, o której powiemy więcej w kolejnej części artykułu.
‍

W zależności od diagnozy, fizjoterapeuta dobiera odpowiednie techniki terapeutyczne. Mogą to być ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy, nauka prawidłowych nawyków toaletowych oraz techniki relaksacyjne. W niektórych przypadkach wykonywana jest terapia manualna (w tym terapia per rectum), która pozwala na bezpośrednią pracę z mięśniami zwieraczy oraz innymi strukturami.
‍

Na czym polega manometria anorektalna?
‍

Manometria anorektalna (czyli manometria odbytu i odbytnicy) to specjalistyczne badanie diagnostyczne, które pozwala na ocenę funkcji odbytnicy i odbytu. W tym badaniu pacjent leży na boku z podkurczonymi nogami. Proktolog wprowadza cienki, elastyczny cewnik z czujnikami ciśnienia do odbytnicy. Wówczas mierzy ciśnienie w różnych punktach odbytnicy i odbytu, i ocenia:
‍

• siłę skurczu mięśni zwieraczy,
• zdolność odbytnicy do rozszerzania się,
• prawidłowość odruchów odbytnicy i odbytu podczas kasłania czy parcia,
• czucie trzewne.
  ‍

Badanie to jest kluczowe w diagnostyce zaburzeń takich jak nietrzymanie stolca, zaparcia czy zespół nadwrażliwego jelita. Manometria odbytu i odbytnicy dostarcza cennych informacji o funkcjonowaniu dna miednicy, pomagając lekarzom w doborze odpowiedniego leczenia i ocenie jego skuteczności.
‍

W Galileo Medical w Warszawie manometria anorektalna jest przeprowadzana przez wykwalifikowanych proktologów. Badanie jest bezbolesne i trwa około 30 minut.
‍

Fizjoterapeuci kliniki Galileo Medical codziennie pracują z pacjentami, którzy przez swoje wstydliwe problemy wycofują się z życia zawodowego i towarzyskiego. Na szczęście fizjoterapia daje im realne efekty i nadzieję na to, że mogą znów żyć normalnie. Jakie najważniejsze korzyści przynosi naszym pacjentom terapia anorektalna?
‍

Przede wszystkim poprawę regularności wypróżnień dzięki nauce właściwych nawyków, zmianie diety i wprowadzeniu technik relaksacyjnych. Osoby starsze lub po operacjach okołoodbytniczych doświadczają z kolei znacznie mniej niekontrolowanych wypróżnień. Uzyskują to poprzez ćwiczenia i techniki biofeedbacku.
‍

U kobiet, które przeszły rozerwanie zwieraczy podczas porodu, obserwujemy szybszy powrót do pełnej sprawności, a ich problem z nietrzymaniem gazów lub stolca jest znacznie mniejszy. Dodatkowo fizjoterapia anorektalna zmniejsza ból w okolicy odbytu i odbytnicy, co jest szczególnie ważne dla osób cierpiących na przewlekłe schorzenia takie jak hemoroidy czy zespół jelita drażliwego. W wielu szczerych rozmowach nasi pacjenci mówią otwarcie o tym, że terapia pomogła im również w poprawie współżycia, ponieważ nie boją się o niekomfortowe sytuacje podczas zbliżeń z ukochaną osobą.

Współpraca fizjoterapeutów z innymi specjalistami zapewnia opiekę, która prowadzi do trafniejszej diagnozy i skuteczniejszego leczenia. W rezultacie pacjent szybciej odzyskuje zdrowie fizyczne i psychiczne. W Galileo Medical w Warszawie fizjoterapeuci są w stałym kontakcie z proktologami, urologami, pscyhologami, ginekologami, gastroenterologami oraz fizjoterapeutami uroginekologicznymi. Wspólnie:
‍

• uczestniczą w konsultacjach dotyczących stanu zdrowia pacjenta, aby ustalić optymalny plan terapii,
• szybciej rozwiązują trudne przypadki pacjentów, dzieląc się swoimi pomysłami dotyczącymi metodyki leczenia,
• łączą doświadczenie ze swoich dziedzin, aby wdrożyć różne metody terapeutyczne,
• monitorują i podsumowują dotychczasowy przebieg leczenia.

Dostajemy bardzo dużo pytań o to, czy fizjoterapia anorektalna i fizjoterapia uroginekologiczna to to samo. Pacjenci nie zawsze są pewni, do jakiego terapeuty się wybrać.
‍

Mimo pewnych różnic, obydwie dziedziny fizjoterapii mogą mieć wspólne pole do działania. Mówi o tym Natalia Toropolska– fizjoterapeutka uroginekologiczna w Galileo Medical w Warszawie:
‍

„Zdarza się, że pacjenci potrzebują jednocześnie fizjoterapii uroginekologicznej i anorektalnej. Tak się dzieje po operacjach miednicy lub trudnych porodach, gdy dysfunkcje mięśni dna miednicy wpływają na trzymanie moczu i stolca. Pacjenci często czują się bezradni i pytają, czy to normalne, że mają problemy z kontrolowaniem obu funkcji jednocześnie. Moja odpowiedź brzmi: tak, to się zdarza, ale dzięki odpowiedniej terapii możemy to skutecznie naprawić. W takich przypadkach współpracuję z fizjoterapeutami anorektalnymi, by zapewnić pacjentom pełną opiekę”.

Bardzo dobrze rozumiemy Twój dyskomfort związany z dolegliwościami anorektalnymi, które odczuwasz. Zależy nam na tym, abyś potrafił znaleźć takiego fizjoterapeutę, przy którym poczujesz się swobodnie i bez krępacji opowiesz mu o swoim stanie zdrowia. Na co powinieneś zwrócić uwagę podczas wyboru?
‍

Zacznij od opinii innych pacjentów
‍

Szukając fizjoterapeuty anorektalnego, zwróć uwagę na opinie innych pacjentów. Czy w recenzjach pojawiają się wzmianki o zaufaniu i empatii? Lub o tym, w jaki sposób fizjoterapeuta komunikuje się pacjentem i czy jest otwarty na pytania i wątpliwości? To bardzo ważne informacje, które zazwyczaj nie są pisane bezpodstawnie. Tym bardziej, jeśli się powtarzają.
‍

Sprawdź doświadczenie fizjoterapeuty w leczeniu dysfunkcji odbytnicy i odbytu
‍

Oprócz konstruktywnych opinii pacjentów, istotne jest również doświadczenie terapeuty w zakresie fizjoterapii anorektalnej. Z jego opisu znajdującego się na stronie placówki, w której pracuje, możesz sprawdzić stosowane przez niego metody terapeutyczne. Najlepiej, aby dotyczyły problemów anorektalnych i mięśni dna miednicy.

Zorientuj się również, czy dany fizjoterapeuta ukończył szkolenia, które pozwalają mu pracować z dysfunkcjami anorektalnymi.
‍

Upewnij się, że fizjoterapeuta współpracuje z innymi specjalistami
‍

Skorzystanie z pomocy fizjoterapeuty anorektalnego, który ma możliwość konsultacji z innymi specjalistami, jest bardzo ważna. Wówczas otrzymasz pełną opiekę na miejscu, a Twoje dolegliwości znikną szybciej. Dlatego zachęcamy Cię do tego, abyś sprawdził, czy fizjoterapeuta anorektalny pracuje w klinice, gdzie dostępni są także inni specjaliści (np. proktolog, gastroenterolog).

To, co jesz, bezpośrednio wpływa na pracę jelit i funkcjonowanie odbytnicy oraz odbytu. Niewłaściwe nawyki żywieniowe mogą prowadzić do takich problemów jak zaparcia, biegunki czy nietrzymanie stolca. Na przykład:
‍

• Zbyt mała ilość błonnika w diecie jest powodem twardych stolców, które prowadzą do zaparć i wymagają nadmiernego wysiłku przy wypróżnianiu. Podczas zbyt silnego parcia w jamie brzusznej wzrasta ciśnienie obciążające mięśnie dna miednicy, co może powodować hemoroidy.
• Nadmiar tłustych i przetworzonych produktów jest szkodliwy dla motoryki jelit, a pikantne jedzenie podrażnia okolice odbytu.
  ‍

Co w takim razie jeść? Zadbaj o dietę bogata w błonnik, pij przynajmniej 2 litry dziennie, unikaj ciężkostrawnych potraw i jedz dużo warzyw i owoców. Jeśli cierpisz na przewlekłe problemy anorektalne, skonsultuj się z dietetykiem, który ułoży dietę poprawiającą funkcjonowanie Twoich jelit. W Galileo Medical w Warszawie możesz przeanalizować swój sposób odżywiania z Pauliną Sikorą – dietetyczką kliniczną i psychodietetyczką. O odżywianiu swoich pacjentów w problemach anorektalnych mówi tak:
‍

„Zauważyłam, że pacjenci z problemami anorektalnymi często czują się bezradni, bo nie wiedzą, jak jeść. Unikają nawet zdrowego jedzenia, bo nawet to kojarzy im się z bólem lub dyskomfortem. Taka dieta eliminacyjna może prowadzić do niedoborów i dodatkowo pogarszać ich samopoczucie psychiczne. Wobec tego zawsze staram się ułożyć taki plan żywieniowy, który z jednej strony zmniejszy ich dolegliwości, a z drugiej nie pozbawi przyjemności z jedzenia.”

Problemy anorektalne mają duży wpływ na psychikę pacjentów, ponieważ mogą prowadzić do lęku i depresji oraz obniżać samoocenę. Ponadto niejednokrotnie są powodem wycofania się z życia seksualnego, a ono z kolei wpływa na relację partnerską. Nasi pacjenci rezygnują również z kontaktów towarzyskich w obawie przed wystąpieniem incydentów, które są poza ich kontrolą.
‍

Fizjoterapia nie tylko poprawia kondycję fizyczną, ale także wpływa na samopoczucie psychiczne. Terapie ruchowe w postaci jogi czy pilatesu mogą pomóc w redukcji stresu i napięcia, a także w budowaniu pozytywnego obrazu ciała.
‍

W trakcie procesu fizjoterapii pacjent może jednak nadal zmagać się z problemami psychologicznymi. Dlatego fizjoterapia anorektalna powinna iść w parze z psychoterapią, aby pacjent mógł skutecznie radzić sobie z lękiem i stresem związanym z dolegliwościami, a także wspierać proces leczenia na poziomie emocjonalnym.